รหัสพรรณไม้: 7-51000-003-011

ชื่อพื้นเมือง : กักไม้ฝอย (ภาคเหนือ),ข่อย (ทั่วไป)

ชื่อสามัญ : Siamese Rough Bush, Tooth Brush Tree

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Streblus asper Lour.

ลักษณะวิสัย :

ลักษณะเด่นของพืช : ต้น ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5-15 ม. เปลือกบางขรุขระเล็กน้อย สีเทาอ่อน ลำต้นและกิ่งก้านค่อนข้างคดงอ มีปุ่มปนอยู่รอบต้น มียางสีขาวข้นเหนียวซึมออกมา แตกกิ่งก้านมาก ทรงพุ่มทึบ ใบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ มีขนาดเล็ก หนา แข็ง และสากคล้ายกระดาษทราย แผ่นใบมีสีเขียว รูปไข่กลับแกมรูปรี โคนใบสอบ ปลายใบแหลม ขอบใบหยัก กว้าง 2-4 ซม. ยาว 4-8 ซม. ดอก ออกเป็นช่อสั้นปลายกิ่งตามซอกใบ สีเหลืองอมเขียวหรือเกือบขาว ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียแยกเพศอยู่ต่างดอกกัน ดอกเพศผู้รวมกันเป็นช่อกลม ก้านดอกสั้น ดอกเพศเมียก้านดอกยาว มี 2 ดอกต่อช่อ สีเขียว ผล เป็นผลสด ทรงกลม ขนาดประมาณ 0.5 ซม. เปลือกชั้นนอกจะนิ่มและฉ่ำน้ำ มีกลับเลี้ยงหุ้มผลสีเขียว เมื่อผลสุกแก่จะมีสีเหลืองใสและมีรสหวาน เมล็ด กลมและขนาดใหญ่เท่ากับเมล็ดพริกไทย

ประโยชน์ : สมุนไพร,พืชประดับ,พืชให้ร่มเงา เป็นยาระบายอ่อนๆ ต้านโรคมะเร็ง ช่วยบรรเทาอาการปวดของมดลูกในระหว่างมีประจำเดือน อาการท้องร่วง ท้องเสีย แก้ไข้ ฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ ช่วยขับลมในลำไส้ ช่วยแก้พยาธิผิวหนัง รักษาโรคผิวหนัง ทาริดสีดวง ช่วยดับพิษ แก้รำมะนาด เมล็ด ฆ่าเชื้อในช่องปากและทางเดินอาหาร ขับลมในลำไส้ บำรุงธาตุ รักษาท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อ